De onderwijsvorm kiezen die goed past bij hoe jij leert is nooit zonde

Waarom het niveau van je vervolgopleiding niet hetzelfde hoeft te zijn als dat van je middelbare school

Als VWO leerling is jouw volgende stap vanzelfsprekend de universiteit, en als je HAVO hebt ga je naar het HBO. Of toch niet? Dit is misschien de ‘logische’ weg, zoals hij ‘hoort’, volgens velen. Maar er zijn meer wegen naar Rome! Wat nou als je VWO hebt gedaan, maar je hebt veel meer interesse in een HBO studie, of andersom? Je bent niet de enige! Tuï is coach bij September en kent deze struggle maar al te goed. 

“Toen ik op het VWO zat en het tijd werd om een studie te kiezen, wist ik niet zo goed waar ik moest beginnen. Wat ik wél wist, was welk vak ik verreweg het allerleukst vond, dat was tekenen. Dit deed ik graag in mijn vrije tijd en ik was er goed in. Daarom wilde ik het allerliefst naar de kunstacademie. Spannend, want was ik hier wel goed genoeg voor? Wat het nog spannender maakte, was de faalangst die ik ervaarde door negatieve reacties van zowel mijn vader, als docenten op school. Ik hoorde vooral: “Maar dat is een HBO studie, en je hebt VWO, dus jij hoort thuis op een universiteit.” Dat was de verwachting die er was, het pad dat je zou moeten bewandelen. De intentie die mijn vader had was goed, hij wilde het beste voor mij. Maar wat ik miste, was de aandacht voor wat ik leuk vond om te doen, waar ik blij van werd en wat bij mij paste. Los van enkel het kunnen. Met een VWO diploma naar het HBO gaan? Volgens mijn vader en mijn docenten was dat zonde. 

“Wat ik heb geleerd is dat als je iets zó graag doet, het eigenlijk vanzelf goed gaat doordat je er passie voor hebt.”

Omdat ik dacht dat het inderdaad een logische vervolgstap was, ging ik naar de universiteit, ondanks dat ik wel graag naar HBO opleidingen had willen kijken. Dit omdat ik heb gemerkt dat ik het liefst in de praktijk leer. Ik kon goed leren op het VWO, theorie tot me nemen was geen probleem. Maar ik vond de opdrachten waarbij ik mijn creativiteit kwijt kon en praktisch te werk kon gaan het allerleukst. Bijvoorbeeld een filmpje maken, een tekst schrijven, of een onderzoek doen en erop uit gaan. Toen kon ik al zien hoe ik het liefst en het leukst leer en hoe de stof het beste blijft hangen. Want theorie stampen ging prima, maar na een week was ik het weer vergeten. Wat ik heb geleerd is dat als je iets zó graag doet, het eigenlijk vanzelf goed gaat doordat je er passie voor hebt. Dat kan er ook zeker voor zorgen dat je er ook daadwerkelijk een baan in zal vinden.

“De opdrachten waarbij ik mijn creativiteit kwijt kon en praktisch te werk kon gaan vond ik het allerleukst.”

Wat ik jammer vind is dat er überhaupt onderscheid gemaakt wordt tussen laag en hoog onderwijs. Wat mij betreft zijn het verschillende manieren van leren. Is het dan zonde als je een HBO opleiding doet met een VWO diploma op zak, als jij weet dat dat voor jou de beste en fijnste manier van leren is? Kiezen voor een omgeving waar je precies op de juiste manier informatie tot je kan nemen, is juist niet zonde. De kans dat je op een plek terecht komt waar je enthousiast bent over wat je doet, goed uit de verf komt en waar je je vaardigheden en capaciteiten kan ontwikkelen omdat je ze op een passende manier aangeleerd krijgt, is juist heel waardevol. Tijdens mijn universitaire studie heb ik me gerealiseerd dat ik het pas écht zonde zou vinden als ik mijn leven lang iets ga doen wat ik wel kan, maar waar ik persoonlijk niks uit haal en niet blij van word.

“Ik vind het jammer dat er überhaupt onderscheid gemaakt wordt tussen laag en hoog.”

Tijdens coachgesprekken wil ik daarom graag inzichtelijk maken waar iemands kennis en kunde het best uit de verf komt, dat is waar het vooral om gaat. Ik vind het belangrijk dat een kind eigen keuzes kan maken, dus ik probeer daar ook niet teveel in te sturen, maar wel te ondersteunen. Dit doe ik door vragen te stellen als: Welke opdrachten vind je leuk om te doen? Hoe leer je graag? Werk je liever zelfstandig of in een groep? Werk je graag praktisch of hou je juist meer van lezen? Als hier dan een ander ‘niveau’ studie uitkomt dan wat direct past bij hun middelbare school niveau, dan adviseer ik wel om het mee te nemen in het studie onderzoek. Laatst had ik bijvoorbeeld 2 coachtrajecten waarbij leerlingen HAVO deden, maar uit alle gesprekken bleek dat de manier waarop zij het beste leren, goed zou passen bij een WO omgeving. Zij hielden bijvoorbeeld van theorie onderzoeken, lezen en zelfstudie. Dit betekent niet dat ze per se een universitaire studie moeten gaan doen, maar het is goed om het mee te nemen in de overweging.”